Admin
Admin
Mesaj Sayısı : 168
Kayıt tarihi : 12/12/08
 |  Konu: Osmanlı Devleri Gerileme Dönemi Siyasi Olaylar  Cuma Mart 06, 2009 8:54 am | |
| Gerileme Dönemi (1699 - 1792)
Gerileme Dönemi Padişahları
II. Msutafa
III. Ahmet
I. Mahmut
III. Osman
III. Mustafa
I. Abdulhamit
III. Selim
1699 Karlofça Antlaşmasıyla başlayıp 1792 Yaş Antlaşamsına kadar geçen dönemdir.
• Osmanlı Devleti bu dönemde Karlofça ve İstanbul Antlaşamsıyla kaybedilen yerleri geri almak ve elinde bulunan toprakları korumak için mücadele etti.
• Bu dönemde Avusturya, Venedik, Rusya ve İran ile mücadele yapılmıştır. Yapılan mücadelerde toprak kaybetmeye devam etmiştir.
• Osmanlı Devleti bu dönemde batıdan geri kaldığını anlamış ve Pasarofça Antlaşmasıyla (1718) başlayan Lale Devri'nde ilk defa batıdan örnek ıslahatlar yapmaya başlamıştır.
Siyasi olaylar
Osmanlı - Rus ilişkileri
Rusya'nın başında bulunan Çar I. Petro Rsuya'yı güü bir devlet haline getirmek amacıyla ordu ve donanmada yenilikler yaptı. Eğitime önem verdi. Yönetim alanında yenilikler yaptı.
I. Petro Osmanlı topraklarını ele geçirmeyi planlamış ama bunu yapacak cesareti kendisinde bulamamıştı. Rusya'nın Baltık ve Karadeniz'de kıyısı yoktu. Rusya, Lehistan ile anlaşarak Baltık Denizi'ne kıyısı olan İsveç'e savaş açtı. Paltoca savaşında Demirbaş Şarl'ı mağlup etti. Demirbaş Şarl Osmanlı Devleti'ne sığındı. Rusya ise bu durumu kullanarak Demirbaş Şarl'ı takip ederek Osmanlı Devleti'nin topraklarına girdi. Osmanlı Devleti Rusya'ya savaş açtı.
Osmanlı-Rus Savaşı (1711)
Baltacı Mehmet Paşa komutasındaki Türk ordusu Prut nehri civarında Rus ordusunu sıkıştırdı. Üstünlük sağladı. Baltacı Mehmet Paşa, Yeniçerilere güvenemediği için Ruslarla anlaşma yaptı.
Prut Antlşaması (1711)
• Azak kalesi Osmanlılara geri verildi.
• Ruslar, İstanbul'da devamlı bir elçi bulundurmayacak.
• İsveç Kralı Şarl'ın ülkesine serbestçe dönebilecek.
Anlaşmanın Önemi:
• Rusya'ya daha önceden verilen yerler geri alındı.
• Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşmasıyla kaybettiği yerleri geri almak için ümitlendi.
Osmanlı - Avusturya - Venedik Savaşı ve Pasarofça Antlaşması
Osmanlı Devleti, Karlofça Antlaşmasında kaybettiği Mora'yı ele geçirmek için harekete geçer. Yapılan seferde Silahtar Ali Paşa, Modon, Koron ve Navarin'i alarak Mora'yı fetheder. Avusturya, Osmanlı Devleti'nin Karlofça Antlaşamsı'na aykırı davrandaığını ileri sürer. Osmanlı Devleti Avusturya'ya savaç açar. Yapılan savaşı Osmanlı Devleti kaybeder. Silahtar Ali Paşa şehit olur. Yerine Damat İbrahim paşa sadrazam olur. Avusturya ile Pasarofça Antlaşamsı imzalanır.
Pasarofça Antlaşması (1718)
• Yukarı Sırbistan, Belgrad ve Banat yaylası Avusturya'ya verilecek.
• Dalmaçya, Bosna ve Arnavutluk kıyıları Venedik'e verilecek.
• Mora Yarımadası Osmanlılarda kalacak.
Antlaşma'nın Önemi:
Bu antlaşmayla Osmanlı Devleti'nde Lale Devri başlar.
Osmanlı - Rus ve Avusturya ilişkileri
Rusya ve Avusturya Osmanlı Devleti'nin topraklarını el egeçirmek amacıyla aralarında bir anlaşma yaptılar.
Rusya'nın amacı, Kardeniz'e inmek ve Kırım'ı ele geçirmek. Avusturya'nın amacı ise Bosna-Hersek ve Sırbistan'ı ele geçirmekti.
Osmanlı Devleti'nin, İran ile savaşta olamsından istifade eden Rusya Azak Kalesine saldırdı. Osmanlı Devleri Rusya'ya savaş açtı. Avusturya ise Rusya'nın yanında yer aldı.
Yapılan savaşı Osmanlı Devleti kazandı. Fransa'nın aracılık yapmasıyla Avusturya ile Belgrad Antlaşamsı imzalandı.
Belgrad Antlaşması (1736)
• Avusturya Pasarofça Antlaşmasıyla adlığı yerleri geri verdi.
Not: Anlaşmanın yapılmasında arabuluculuk yapan Fransa'ya verilen kapitülasyonlar devamlı hale getirildi (1740).
Savaşta tek başına kalan Rusya barış istemek zorunda kaldı. Rusya ile Belgrad Antlaşması imzlandı.
Belgrad Antlaşamsı (1739)
• Rusya Kırım'dan çekilecek.
• Azak kalesi yıkılarak Rusya'ya verilecek.
• Rusya Karadeniz ve Azak denizinde savaş gemisi bulundurmayacak.
Osmanlı-Rus Savaşı (1768-1774)
Rusya'nın başında bulunan çariçe II. Katerina, Karadeniz'de güçlü bir donanma kurmak, sıcak denizlere açılmak, Kırım'ı ele geçirmek ve Balkanları ele geçirmek şeklinde bir politika izlemekteydi.
Bu emellerini gerçekleştirmek amacıyla öncelikle Lehistan'ın iç işlerine karıştı.Leh halkı Rusya'ya karşı harekete geçti. Yapılan müacadeleyi kaybettiler ve Osmanlı Devleti'ne sığındılar.Ruslar, Lehleri takip edip Osmanlı topraklarına girince Osmanlı Devleri Rusya'ya savaş açtı. Yapılan savaşı osmanlı Devleti kaybetti. Rusya Kırım'ı işgal etti. Ruslar Cebelitarık boğazını geçerek Çeşmeye geldi ve burada bulunan Osmanlı donanmasını yaktılar(1770). Osmanlı Devleti ile Rusya arasında Küçük Kaynarca Antlaşması imzalandı.
Küçük Kaynarca Antlaşması (1774)
• Kırım'a bağımsızlık verilecek. Kırım halkı dînî işlerde Halife'ye bağlı olacak.
• Rusya Karadeniz'de donanma bulundurabilecek. Ticaret gemileri boğazlardan Akdeniz'e geçebilecek.
• Rusya, Osmanlı Devleti'ndeki ortodoksların haklarını koruyabilecek.
• Boğdan, Eflak, Besarabya Osmanlılara verilecek.
Antlaşmanın Önemi:
• Kırım kaybedildi.
• Ruslar, ortodoskların haklarını koruma bahanesiyle Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışma fırsatı elde etti.
Osmanlı-Rus ve Avusturya Savaşı (1787-1792)
Rusya'nın Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra Kırım'ı işgal eder. Avusturya ile Osmanlı Devleti'nin topraklarını ele geçirmek için anlaşır.Osmanlı Devleti, Rusya'ya savaş açar. Rus ve Avusturya güçlerine karşı zor durumda kalan Osmanı Devleti barış istemek zorunda kalır. Bu dönemde Avrupa'da Fransız İhtilali'nin meydana gelmesiyle ortaya çıkan milliyetçilik akımlarının kendi ülkesinde de yayılmasından çekinen Avusturya Osmanlı Devleti ile Ziştovi antlaşmasını yaparak savaştan çekilme kararı alır.
Ziştovi Antlaşması (1791)
• Avusturya, savaş sırasında aldığı toprakları Osmanlı Devleti'ne geri verdi.
Rusya, savaşa tek başına devam etmek istemediği için Yaş Antlaşmasını imzalar.
Yaş Antlaşması (1792)
• Dinyester nehri iki ülke arasında sınır çizildi.
• Kırım'ın Rusya'ya ait olduğunu kabul etti.
Bu antlaşmayla Osmanlı Devleti'nde Dağılma Dönemi başladı.
Osmanlı İran İlişkileri
İran'da yaşayan Afgan kabileleri ve kafkas kabileleri zor durumda kaldıkları için Osmanlı Devleti'nden yardım isterler. Bu arada Rusya İran topraklarını ele geçirmek için harekete geçer. Osmanlı Devleti de Rusya'nın İran'ı ele geçirmesini istemediği için Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'yı İran'a gönderir. Rus ve Osmanlı kuvvetleri savaş durumuna gelir. Fransa'nın arabulucuğuyla savaş yapılmaz. Osmanlı Devleti ile Rusya arasında anlaşma sağlanır. İran toprakları iki ülke arasında paylaştırılır. İran bu antlaşmayı kabul etmez. Osmanlı Devleti ile İran arasında uzun süren savaşlar yapılır. 1746 yılında anlaşma sağlanır.
Bu antlaşmaya göre, Kasr-ı Şirin Antlaşması'nda yer alan sınırlar kabul edilir. Günümüzdeki Türkiy-İran sınırı çizilmiş olur.
 NOT:ALINTI | |
|
Anasayfa 